26 juli: The La Reine Margot Issue
Over La Reine Margot, Rosamund Pike en Oppenheimer. AMP van de week: 28 Days Later.
Inleiding
Ik heb ontdekt dat een van mijn favoriete acteurs Oppenheimer heeft gespeeld. Daar moet ik uiteraard over schrijven. Het hoofdonderwerp van deze week is een van de de beste Franse films uit de jaren ‘90: La Reine Margot. Lees vooral het boek van Alexandre Dumas. En ik ga het hebben over niemand midner dan Rosamund Pike en haar rol in Die Another Day.
La Reine Margot (1994)
Het boek La Reine Margot van Alexandre Dumas père is inmiddels vijf keer verfilmd. Er zijn versies uit 1910, 1914, 1954, 1994 en 1996. De versie uit 1994, die ik nu ga bespreken, is mijn favoriete versie. Patrice Chéreau, regisseur van La Reine Margot, herinnert ons met zijn film aan de puurste vorm van filmmaken: die van uitmuntende uitvoering, spetterende montage die een historische gebeurtenis weerspiegelt, messcherpe dialogen, schokkende onthullingen en die onverwoestbare onmacht tegenover onrecht. Daarnaast: de geweldige muziek, historische nauwkeurigheid - ook al zien sommige Franse historici de film vooral in de traditie van het bashen van het Huis Valois-Angoulême, het Koninklijk Huis dat van de Veertiende tot in de Zestiende eeuw over Frankrijk regeerde -, grootse cinematografie, een uitstekend tempo en een prima lengte (niet te kort en vooral niet te lang). Chéreau's bewerking van het boek van Dumas over het gearrangeerde huwelijk tussen Margot de Valois - de zuster van de katholieke koning Karel IX - en de protestantse koning Henri van Navarra is een van de beste boekverfilmingen die ik ken. Het huwelijk wordt gezien als een blessing in disguise om tot vrede tussen katholieken en Hugenoten te komen, maar ergens in de namiddag gaat het gruwelijk fout. Het speelt zich namelijk af in het tumultueuze jaar 1572, rond het bloedbad op Sint-Bartholomeusdag, een initiatief van Catherine de Médici, moeder van Margot de Valois en Karel IX: de nacht waarin katholiek Frankrijk Parijs zou ontdoen van zijn Hugenoten. En het gaat over veel meer dat dat - een romance tussen Margot en een ander, een jacht, een moord. Dit is zo’n film waar je niet teveel van het verhaal prijs moet geven, omdat je anders het ervaren van de film in de weg staat.
De originele Franse versie had de reputatie ondoordringbaar voor het algemene publiek te zijn, aangezien de kennis over de historische setting die nodig is om de plot te volgen aanzienlijk is, en de gewelddadige scènes te ingrijpend waren. Momenteel bestaan er vier versies van de film, waaronder een flink gecensureerde Amerikaanse versie. Ik zou je aanraden de Director's Cut te zien Gepassioneerd in weergave, brutaal in zijn historische eerlijkheid, impactvol in zijn uitvoeringen en schokkend in zijn resolutie, ongeacht het feit dat we het einde al kennen door de historische bronnen, vertegenwoordigt Chéreau's film een intrigerende en fascinerende artistieke inspanning in de moderne Europese cinema, waar de plot alleen als ingewikkeld zal worden ervaren door degenen die weinig interesse hebben in (dit stukje) geschiedenis. La Reine Margot heeft veel te bieden voor iedereen die probeert de irrationaliteit van religieuze en politieke oorlogen naar een moderne setting te vertalen of gewoon voor de geschiedenis kijkt. Ten slotte: het acteerwerk is uitstekend, met name dat van Isabelle Adjani, maar ik wijs vooral naar Virna Lisi als de manipulatieve, koelbloedige, berekenende Catharina de Médici, die achter het gordijn van fatsoen al het afschuwelijks orkestreert, haar blik is genoeg om fracties van de psychologie van haar karakter over te brengen. Uitstekend acteerwerk.
Rosamund Pike
Die Another Day staat niet heel hoog op mijn lijst James Bond films. Het is de zwakste film van alle films met Pierce Brosnan als 007. Maar, er zijn wel enkele pluspunten. een daarvan is de cameo van Paul Darrow, bij Generatie X vooral bekend door zijn rol in de tamelijk iconische Britse scifi serie Blake’s 7. De gevangenschap in Noord Korea, het duel in de schermclub, Madonna, de rol van Lawrence Makoare (zoek hem maar eens op in je zoekmachine met ‘LOTR’ erbij), het venijn van Judi Dench als M, er is eigenlijk best veel om goed te vinden aan Die Another Day, ware het niet dat het veel te lange stuk op en in het ijs veel verpest. Een nog niet genoemd pluspunt: de rol die Rosamund Pike in Die Another Day speelde.
Rosamund Pike (1979) is sinds haar rollen in Pride and Prejudice, Made in Dagenham, An Education, Jack Reacher, Hostiles, Gone Girl en Saltburn een gevierde actrice, maar vaak wordt vergeten dat ze in Die Another Day haar debuut maakte. Sterker nog, ze studeerde nog Britse literatuur aan Wadham College in Oxford toen ze haar debuut maakte. Acteerervaring had ze op dat moment van het jeugd- en studententoneel. Nog sterker: ze had voordat ze met haar rol als Miranda Frost begon nog nooit een James Bond film gezien: ‘There's so much mythology around the Bond films, there's so much riding on it, so much attention on it, there's so many eyes on it - I didn't really understand any of that.’ Dat kon kon plezierig zijn: tijdens de auditie werd ze gevraagd om zich tijdens haar auditie te laten filmen terwijl ze zich tot haar ondergoed uitkleedde, waarna de de tape met haar auditie naar Los Angeles zou worden gestuurd, wat ze uiteraard heeft geweigerd.
In haar rol als Miranda Frost is Pike in het bezit van een gouden medaille voor schermen die ze op de Olympische Spelen in Sydney heeft gewonnen. Opgeleid aan Harvard, werkzaam bij M16 - haar opdracht ten tijde van de film: hou Gustav Graves (Toby Stephens, zoon van Maggie Smith) in de gaten. Uiteindelijk stuurt M haar naar IJsland om ervoor te zorgen dat Bond zijn boekje niet te buiten gaat. M had uiteraard beter moeten weten. In IJsland komen de donkere kanten van het karakter van Frost langzaam (of: beter) naar voren. Ik vraag me af of de producers van Die Another Day in de gaten hadden hoeveel talent ze met Rosamund Pike in huis hadden. Ik zie haar dan ook graag á Maud Adams terugkeren in een andere rol, als villain - of zelfs als M.
Oppenheimer
Deze week vorig jaar ging Oppenheimer in Nederland in premiere. Ik vind het de beste film van Christopher Nolan en kwam er als een ander mens uit dan ik erin ging, net zoals Star Wars dat bij me deed toen ik dat als zesjarige in 1977 zag. Toen ik hem enieg tijd later met een vriend in Berlijn, in het Hof der KulturBrauerei zag, voelde ik hetzelfde. Oppenheimer is een film die me niet loslaat, enerzijds vanwege de persoonlijke aspecten van het leven van Oppenheimer em anderzijds omdat het wetenschapselement rond de atoombom me nog meer schokte dan films als Threads (1984) en The Day After (1983), waarin een nucleaire holocaust wordt verbeeld. Ik kan niet uitleggen waarom dat zo is. Mocht je interesse hebben, dan kan ik je dit schokkende en grondige boek van Annie Jacobsen aanraden: Nuclear War - a scenario.
Gezien de persoon en de wetenschapper Oppenheimer hoeft het nuawelijks een verrassing te zijn dat Cillian Murphy niet de eerste was die hem tot leven heeft gebracht. Een van de acteurs die Oppenheimer hebben gespeeld in Joseph Wiseman, waar ik eerder over schreef, in het stuk ‘In the Matter of J. Robert Oppenheimer’, dat in 1968 van 24 mei tot 14 juli te zien was in het Mark Taper Forum van het Center Theatre Group in Los Angeles. In 1969 won Wiseman de Drama Desk Award voor de beste uitvoering in deze (kennelijk) aangrijpende toneelproductie van Heinar Kipphardts toneelstuk. De award voor het spelen van Oppenheimer op het toneel was een van de weinige onderscheidingen die Wiseman gedurende zijn leven zijn toegekend.
Niemand minder dan Elie Wiesel schreef een recensie over het stuk: ‘I had the opportunity to see Heinar Kipphardt’s play about the Oppenheimer investigation. The experience was so deep, I felt an obligation to report to readers, despite the fact that I’m not a professional theater critic, nor do I want to infringe on my critic colleague’s boundaries. Why did the play cause me to shudder? With its content and presentation, it ripped through me and made me hopeful once more about the individual’s struggle, and the visions of artists and dreamers. It shook me up due to its portrayal, its truth. Robert Oppenheimer intrigued me for years: his poetic genius, his tragic fate.’ De rest kan je hier lezen: Elie Wiesel reviewed ‘Oppenheimer’ — and it made him shudder.
‘In the Matter of J. Robert Oppenheimer’ neemt ons mee naar wat in de film van Nolan ook nadrukkelijk aanwezig was. Het stuk is een transcript van de hoorzittingen over de security clearence van Oppenheimer. Een beschrijving van het stuk is te vinden in het programmaboek van In the Matter of J. Robert Oppenheimer. Vanaf pagina 12 (pagina’s 25 tot en met 27 van het programmaboek) - ik was best blij met de vondst van dit boekje.
AMP van de week
Jock is een Britse artiest (en vooral comic book tekenaar) die zijn sporen ook als maker van filmposters heeft verdiend. Samen met Alex Garland ontwikkelde hij een van de belangrijkste karakters voor de film Ex Machina ( 2014). Neem een kijkje in zijn webshop of zijn website. Jock tekent iets ruwer en krachtiger, waardoor zijn comic books en andere kunst vaak ruw, primair en krachtig lijken. Tegelijkertijd is het erg moeilijk om het zo duidelijk en doeltreffend te doen: als je goed kijkt zie je meerdere lagen in zijn werk. Zijn poster voor Apocalypse Now - te zien op zijn website - vind ik adembenemend. Hier kan je zijn filmposters vinden.
Heronder zijn poster voor de zombiefilm van Danny Boyle met Cillian Murphy in de hoofdrol: 28 Days Later (2002).
De variant van deze poster heet 28 Days Later - 28 seconds later. Het speelt zich nét na de eerste poster af. Echt iets om naast elkaar of onder elkaar te hangen, als je er tenminste de ruimte voor hebt.
Tot slot
Had ik jullie al op de podcast Team Deakins gewezen? De podcast is een ‘ongoing conversation between acclaimed cinematographer Roger Deakins and James Deakins, his collaborator, about cinematography, the film business and whatever other questions are submitted.’ In de meest recente versie is acteur/regisseur Ethan Hawke te gast: ‘Throughout our discussion, Ethan reflects on his evolving relationship to film, art, and acting and shares a number of his thoughts on the nature of filmmaking. Ethan shares how he adjusts to the working style of different directors and what he’s applied to his own discipline of acting after directing a number of projects (..).’
Wist je dat Joseph Wiseman (hebben we hem weer) in een aflevering van The A-Team heeft gespeeld - en met hem aardig wat andere acteurs uit de James Bond films? Wist je dat Face hetzelfde truukje heeft gedaan als 007 in Live and Let Die, maar dan in een auto? En wist je dat Murdoch de jetpack uit Thunderball heeft gebruikt? Als je Twitter hebt kan je dat hier zien.
Keanu Reeves bracht eerder enkele graphic novels uit, maar nu is er ook een roman - of beter, een thriller: The Book of Elsewhere, dat hij samen met China Miéville heeft geschreven. ‘Deftly combining the blockbuster instincts of Keanu Reeves with the cerebral literary style of China Mieville, The Book of Elsewhere tells the compelling story of US special forces operative B. through two intertwining plot strands.’ Dat belooft wat.
Voormalig James Bond-vertolker George Lazenby heeft zijn pensioen aangekondigd. ‘Dat houdt in dat ik met ingang van vandaag stop met acteren en geen publieke optredens meer doe, geen interviews meer geef of handtekeningen uitdeel. Het was een mooie tijd, maar oud worden is geen lolletje.’ Als je zo leest wat er de afgelopen jaren is gebeurd, was het ook hoog tijd.
Brendan Fraser en Andrew Scott hebben een rol in Pressure, een film die zich 72 uren voor D-Day afspeelt. Fraser speelt de rol van Alied Commander Dwight. D. Eisenhower: Brendan Fraser Joins Andrew Scott For World War II D-Day Thriller Pressure. Er wordt gemikt op een release van de film in 2025.
Cate Blanchett en Michael Fassbender gaan de hoofdrol spelen in een spionagefilm van Steven Soderbergh: Black Bag. Pierce Brosnan doet ook mee. De release van de film is gepland voor 2025.
Halina Rejn en Jan-Willem van Ewijk gaan naar (de competitie van) het filmfestival van Venetië met hun films Babygirl (Reijn) en Alpha (van Ewijk). Meer hierover in de Filmkrant.
Dat was hem voor deze week. Volgende week ga ik het onder meer over een verfilming van een novelle van Stephen King hebben. Tot dan!
In de tussentijd wordt gratis abonneren en/of delen van deze blog erg op prijs gesteld!