10: The Seven Samurai Issue
Over Seven Samurai, Joseph Wiseman, Roger Moore en Mad Max: Beyond Thunderdome. AMP van de week: Inception.
We hebben allemaal wel een favoriete film die we niet te vaak willen zien omdat hij dan een sleur kan worden. Seven Samurai is voor mij zo’n film, ster nog, het is in meerdere opzichten een perfecte film, wat mij betreft. Hieronder leg ik uit waarom. Vandaag begin ik met een nieuw onderdeel, dat de ene keer wat langer zal zijn dan de andere keer: favoriete Bond-villains en Bond-vrouwen. Als fan van de James Bond films kan ik er niet onderuit om het daar om de zoveel tijd over te hebben. We beginnen met Joseph Wiseman.
Seven Samurai
Seven Samurai (1954) is misschien wel een van de belangrijkste films om naar te kijken als je jezelf als een echte fan van cinema noemt. Het verhaal is simpel en doeltreffend: wanhopige boeren worden belegerd door bandieten, lokken een groep hongerige, werkloze ronin (samoeraikrijgers zonder meester) om hen te beschermen. Veel van de samoerai zijn een beetje eendimensionaal, maar de zaak waarvoor ze vechten is bewonderenswaardig en het maakt het gemakkelijk om voor hen te pleiten. De zaak die zij hebben opgepakt is het beschermen van een stel verarmde boeren tegen bandieten.
Alle andere aspecten van de film zijn van topklasse, zoals te verwachten is van een Akira Kurosawa-film. Er zijn een aantal visueel verbluffende sequenties, opvallende cinematografie, en de film voelt enorm groot aan, maar voelt tegelijkertijd nooit belastend om naar te kijken (althans voor mij). De score is geweldig, er zijn enkele opvallende uitvoeringen en de algehele productie, variërend van de decors tot de kostuums, is fantastisch.
Seven Samurai kan een afschrikwekkend vooruitzicht lijken: een drie en een half uur durend, zestig jaar oud, zwart-wit samuraiverhaal dat zich afspeelt in het 16e-eeuwse feodale Japan – het lijkt het summum van niche voor filmliefhebbers. Het feit dat Akira Kurosawa’s epische film uit 1954 regelmatig op de lijsten van ‘Beste films ooit’ staat, zegt misschien iets. Seven Samurai biedt in de eerste plaats een licht verteerbaar, publieksvriendelijk verhaal dat mee galoppeert met het tempo van een episch avontuur, aangedreven door de kracht van een universele morele fabel. De film duurt lang, maar is nooit traag. De film houdt zich meer bezig met het opbouwen van onwaarschijnlijke relaties tussen kasten – tussen en tussen de verschoppelingen en hun achterdochtige gastheren – dan met de verlossende, door regen en bloed doordrenkte climax.
Er is veel geschreven over Kurosawa’s invloed op de Amerikaanse western - en de invloed van de western op Kurosawa. De oprechte mix van actie, heldendom, kameraadschap en slapstick in deze film komt zeker regelrecht uit het speelboek van regisseur John Ford, de meester van het western-genre. Het weerspiegelt ook de duidelijke morele dynamiek die je terugvindt in vroege voorbeelden van het genre – de eeuwenoude strijd tussen goed en kwaad – samen met andere elementen zoals een diep respect voor het land en een aangrijpend, bevestigend gevoel van broederschap. Dit alles is verweven met een duidelijk oosters gevoel voor hiërarchie en eer, in een tijd waarin Japan moeite had om beide te herdefiniëren.
Zes jaar na de release werd Seven Samurai in de Verenigde Staten - met succes - opnieuw gemaakt als The Magnificent Seven met, onder meer, Yul Brynner, Charles Bronson en Steve McQueen. Een remake van de remake volgde in 2016, met o.a. Denzel Washington, Chris Pratt en Ethan Hawke. Het origineel werd niet alleen nooit verbeterd, het origineel is namelijk voorbestemd om nooit te vergeten als je hem een keer hebt gezien.
Joseph Wiseman
Toen de Canadese acteur Joseph Wiseman (1918-2009) gevraagd werd om Dr. No te spelen in de eerste, gelijknamige James Bond film, had hij al best een aardig aantal films gemaakt. Hij speelde onder meer naast Kirk Douglas in Detective Story (1951), naast Marlon Brando in Viva Zapata (1952), naast Paul Newman in The Silver Chalice, naast Burt Lancaster en Audrey Hepburn in The Unforgiven (1960) en naast Rita Hayworth in The Happy Thies (1961). Dr. No was voor hem een stripfiguur in een soort soort spionagefilm. Hoewel het juist deze film is die hem bij het grote publiek bekendmaakte, bekeek hij het met enig dedain.
Als kind was ik gek op science fiction, dus toen de pilot voor de serie Buck Rogers in the 25th Century - gemaakt na de ook door Glen A. Larson geproduceerde serie Battlestar Galactica - werd uitgezonden zat ik vol verwachten vooor de televisie. Toen ik de serie jaren later weer terugkeek, zag ik het pas: Joseph Wiseman als ‘Keizer Draco’, een personage dat dicht tegen Dr. No aanschurkt. Dedain kan soms overgaan in berusting. Dr. No was een stoïcijns lid van S.P.E.C.T.R.E., deels gefrustreerd omdat noch het Oosten, noch het Westen zijn genialiteit wilde erkennen. Wiseman was wat mij betreft de perfecte acteur om dit personage tot leven te brengen: ondanks de woede die in Dr. No zat, gaf Wiseman hem een soort uitstralie van wijzheid en verfijnheid.
Mocht je meer van Wiseman willen zien, dan kan ik je twee films aanbevelen. De eerste is Bye Bye Braverman (1968) van Sidney Lumet, over een groep intellectuelen onderweg naar een begrafenis waarvan ze vergeten waar deze is. Prachtige, helaas vergeten, comedy van de regsisseur van Serpico, The Hill, Twelve Angry Men en Before the Devil knows you’re death. De tweede is de Catcher in the Rye in filmvorm, wat mij betreft: The Apprenticeship of Duddy Kravitz (1974), waarin Richard Dreyfuss een achtergestelde jonge Joodse man speelt - iemand waar alleen zijn grootvader aandacht aanbesteedt, omdat zijn broer het stukken beter doet dan hem. Bye Bye Braverman is lastig op dvd te vinden, maar The Apprenticeship of Duddy Kravitz is enkele maandne geleden op blu ray uitgebracht.
Het is een bekend verhaal onder James Bond fans: vaak gebeurde het - van midden jaren ‘90 tot zijn overlijden - dat als iemand achter het huisadres van Joseph Wiseman kwam, deze een enveloppe met een foto uit Dr. No opstuurde. In de enveloppe zat een andere enveloppe waar het adres van de verzender op stond geschreven en geld voor een postzegel. Vervolgens kreeg de verzender de gesigneerde foto én het geld dat hij bijgesloten had teruggestuurd. Toen iemand hem erover terugschreef, schreef Wiseman dat hij het erg waardeerde dat mensen in deze tijd nog denken aan ‘deze oude man’.
Roger Moore
Afgelopen donderdag was het de sterfdag van Roger Moore (1927-2017) - Saint, Persuader, Ivanhoe en 007. Er is veel over Roger Moore te vertelken, maar het verhaal dat donderdag op Twitter in hoog tempo vaak werd gedeeld is een klassieker die alles over Moore zegt, dus deel ik het hier met jullie.
Mad Max: Beyond Thunderdome
Afgelopen vrijdagavond zag ik Furiosa: A Mad Max Saga. Het is een klein beetje een prequel van Mad Max:Fury Road in die zin dat het het vroege leven van een van de hoofdrolspelers van Fury Road toont. Na de film moest ik dan toch weer denken aan wat ik de leukste (dus niet: de beste) Mad Max film vind: Beyond Thunderdome. Waarom dat de leukste is heeft vooral te maken met één persoon.
Tina Turner.
We kennen allemaal de songs We don’t need another hero en One of the living, songs die ze voor Beyond Thunderdome maakte, maar het hoogtepunt van Beyond Thunderdome is uiteraard de rol die Tina Turner zelf speelt - als Aunty Entity, een maffioze burgemeester in een van de weinige ‘steden’ in een letterlijk kapotte wereld. Ik kan niet niet glimlachen als ik Tina Turner in die rol zie. Ik vind het dan ook verbazingwekkend dat ze niet voor veel meer filmwerk is gevraagd. Hoe dan ook, we’ll alway have Beyond Thunderdome.
‘Well, ain’t we a pair … raggedy man.’
AMP van de week
De alternatieve filmposter van de week is van Thomas Cian. Ik vind het verbluffend omdat wat mij betreft de essentie van de film wordt getoond. De foto’s zijn van zijn website. Links de reguliere versie, rechts de variant. Er zijn nog enkele posters te koop.
Ten slotte
Er komt een documentaire over Frank Miller aan. Dat zou eens tijd worden, want de legendarische comic book artist (Daredevil!) mag wel wat vaker in het zonnetje staan.
Bij de BBC een stuk over een van de films van het vermaarde regisseurduo Powell en Pressburger: The Life and Death of Colonel Blimp: The war film that Churchill tried to ban.
Ik kom toch even terug op de Mad Max films, want op Empire stata het volgende: Mad Max’s 10 Wildest Wasteland Inhabitants – From Furiosa To Toecutter.
Steven Spielberg gaat een film maken over UFO’s. Dat is niet voor het eerst. Hier kan je hem zien praten over zijn eerste science fiction film: Steven Spielberg Discusses His Iconic Sci-Fi Film Close Encounters of the Third Kind.
Dat was hem voor deze week - volgende week zondag de volgende, met onder meer aandacht voor David Niven! Het wordt enorm gewaardeerd als je deze blog deelt - of als je je abonneert.