37: The Verdict Issue
Over The Verdict, Persona en Porco Rosso. AMP van de week: Ran.
The Verdict
De tweede film van Paul Newman die ik met jullie ga bespreken is The Verdict (1982) van Sidney Lumet (1924-2011). Het verhaal gaat over Fran Galvin (Paul Newman) een advocaat, die zorgvuldiger met de fles omgaat dan met zij zaken. Het gaat zo slecht dat hij visitekaartjes uitdeelt tijdens begrafenissen die hij in de overlijdensberichten aantreft. Zijn vriend en mentor Mickey Morrissey (,Jack Warden), heeft medelijden met hem en gooit hem een bot. Het is een geval van medische fouten: een arts met een uitstekende reputatie, werkzaam in een prestigieus ziekenhuis, zou veroorzaakt hebben dat een vrouw comateus is geworden.
De betrokkenen verwachten een minnelijke schikking. Totdat Galvin een verontrustend gevoel in zijn onderbuik krijgt. Zijn menselijkheid komt naar de oppervlakte en hij kan deze misdaad niet ongestraft laten. Hij besluit - zonder de familie van het slachtoffer te raadplegen - de zaak voor de rechter te brengen, ook al wilde de familie van het slachtoffer alleen maar schikken. Hij gelooft dat hij de zaak kan winnen, maar hij krijgt te maken met een meedogenloos team van meedogenloze en vindingrijke advocaten. Deze advocaten zullen alles doen wat in hun macht ligt, ongeacht de beperkingen van de wet, om een overwinning voor hun cliënten te verzekeren. De verdediging van de tegenpartij wordt geleid door advocaat Ed Concannon (James Mason, in een uitstekende rol) die goed bevriend is met de rechter, gespeeld door Milo O’Shea (1926-2013). Meer dan alleen hen als tegenstanders neemt Galvin het op tegen een al te machtig establishment: het bisdom van de katholieke kerk dat het ziekenhuis steunt. Als het proces eenmaal aan de gang is, loopt het op talloze manieren mis, niet in de laatste plaats omdat de rechter het maar een onzinzaak vind waarin geschikt had moeten worden.
In The Verdict zien we Paul Newman zijn guitige, zelfverzekerde persoonlijkheid kwijtraken: Frank Galvin is een zielige, laffe dronkaard. Hij is knap, maar hij is niet charmant, niet stoutmoedig en zelfs niet bijzonder charismatisch, wat een geweldige prestatie is voor Newman. Het is een rol die je zou verwachten gespeeld te zien door een van de vele grote karakteracteurs uit die tijd. Denk aan Rod Steiger, of als je iemand met wat sterrenkracht wilde, misschien Jack Lemmon. Op papier is Newman een enorme miscast. Maar naast filmster is hij ook een opmerkelijke acteur, een eigenschap die hij al een paar jaar onder de korenmaat verborgen hield. Als je ziet hoe hij zijn eigen beeld deconstrueert en weer samenvoegt in een nieuwe, onverwachte configuratie, is het alsof je een grote goochelaar aan het werk ziet. Het is een niveau van versmelting dat misschien alleen iemand als Katharine Hepburn tot dan toe consequent had bereikt. Sindsdien hebben we het mensen laten doen – Tom Hanks, Denzel Washington en Leonardo DiCaprio hebben allemaal hun momenten van transcendentie gehad die verder gingen dan de identificatie van acteur/filmster – maar het was zeldzamer om te zien in 1982. Zijn rol in The Verdict zou Newman dan ook zijn eerste Oscar op moeten leveren (hij was naast Jack Lemmon (voor Missing) en Dustin Hoffman (voor Tootsie) wel genomineerd, maar het beeldje ging naar Ben Kingsley voor zijn rol als Ghandi in de gelijknamige film van Richard Attenborough).
Ik heb James Mason (1909-1984) al genoemd. Ik zeg het maar ronduit: ik ben een fan. Hij speelde uitstekend in - ik noem er maar een paar - Julius Caesar (1953), A Star is Born (1954), 20,000 Leagues Under the Sea (1954) en North by Northwest (1959), maar hij heeft zijn beste rollen bewaart voor het einde van zijn carrière, en dat is waarschijnlijk hoe het zou moeten werken, althans vanuit ambachtelijk oogpunt. Denk aan The Deadly Affair (1967), Voyage of the Damned (1976), Cross of Iron (1977), Murder by Decree (1979), Evil under the Sun (1982), Doctor Fischer of Geneva (1984) en The Shooting Party (1985). In The Verdict is Mason scherpzinnig en op een wrede wijze specifiek, maar hij verliest nooit de menselijkheid van het personage uit het oog. Hij wordt nooit een intrigant, hij is gewoon een rijke klootzak die doet wat hij denkt dat zijn werk is. De goede oude, betrouwbare Jack Warden (1920-2006) doet zijn ruige sidekick-ding weer, en waarschijnlijk doet niemand het beter. Lindsay Crouse had genomineerd moeten worden voor deze prestatie. Haar getuigenis in de film is hartverscheurend. En dan heb ik het nog niet eens over Charlotte Rampling gehad.
Ik ben zelden zo woedend geweest bij het kijken van een film. De truukjes voordat de zaak begint, de truukjes tijdens de zaak. En nog veel meer. Dit is ook de visueel meest interessante film van Sidney Lumet. Ik hou van de scene waarin Jack Warden Newman het slechte nieuws over Charlotte Rampling vertelt. Het is zo slim. Lumet is altijd geweldig geweest met een camera, en is het soort regisseur dat hem zuinig en creatief gebruikt, maar zonder er de aandacht op te vestigen. Een groot deel van zijn vaardigheden bestaat uit het componeren van shots, maar hij heeft een griezelig instinct om er het verhaal mee te vertellen. De interieurs hebben allemaal een unieke, vaag Boston-smaak. Het interieurontwerp doet Boston aan - nep chic, magistraal maar vervallen. Het is een Boston-film die je er niet mee overrompelt.
The Verdict is een van de beste rechtbankfilms, zo niet de beste. En laten we vooral niet vergeten dat Lumet ook 12 Angry Men (1957) heeft gemaakt. Je hoort vaak iets als ‘Zo maken ze ze niet meer’ en dat is in het geval van The Verdict absoluut waar.
Lees vooral dit stuk op Cinephilia and Beyond: ‘The Verdict’: Sidney Lumet and David Mamet’s Masterpiece as a Blend of a Courtroom Drama and a Personal Redemption Story.
Persona
Ooit gehoord van een film die iemand in de eerste vijf minuten al knock-out slaat? Kijk naar Persona (1966) van Ingmar Bergman (1918-2007). De openingsscène van deze film is een van de meest verontrustende, ongelooflijk beklijvende dingen die ik ooit op het scherm heb gezien. De muziek, de beelden en het licht zijn zo ontstellend voor de kijker dat Bergman ons binnen een ongelooflijk korte tijd in de film bij de keel grijpt en ons een bijna ondraaglijk intense psychoanalyse van de geest van een vrouw laat ervaren, of zijn het twee vrouwengeesten? Na de opening had ik het gevoel dat ik in de eerste ronde knock-out werd geslagen en dat mijn ziel en lichaam volledig in handen waren van Bergman en aan de voeten van zijn aangrijpende verhaal.
De film gaat over actrice Elizabeth Vogler (Liv Ullmann), een actrice die lijdt aan een zeer plotselinge en ernstige psychosomatische ziekte waardoor ze de rede, het verlangen of zelfs de behoefte verliest om met een ander mens te praten. De intensiteit van haar verdriet komt tot uiting in de ernst van haar blik. Deze aangrijpende beelden beïnvloeden haar op zoveel onverklaarbare manieren dat ze zichzelf steeds dieper ingraaft en zichzelf vreemd identificeert voor iedereen om haar heen. Ik vond het eerste bedrijf van de film aangrijpend, maar daarna deed de film opnieuw een diepe en compromisloze uitgraving in mijn toch al slappe hart terwijl Volger en haar verzorger, zuster Alma (Bibi Andersson, 1935-2019), op een afgelegen eiland wonen en de schokkende gevolgen van de gebeurtenissen die volgen.
Bergman creëert een duivels briljante setting waarin er slechts twee mensen zijn en slechts één van hen spreekt. Wat doet men in zo’n situatie? Precies wat een gezond en normaal persoon zou doen: proberen te praten en verbinding te maken met de andere persoon en hem uit zijn schulp te laten komen en zich te uiten. Alma’s openhartigheid verandert in een tijdsbestek van een paar minuten in ernstig verraad en dit zorgt voor een spiraal van de dubbelzinnigheid van Alma’s karakter, Elizabeth’s karakter en mijn eigen perceptie van wat wat is en wie wie is. Is Elizabeth degene die wordt achtervolgd door haar verleden of is Alma degene?
De metamorfose van Alma’s karakter is zo geloofwaardig en pijnlijk, vooral vanwege de manier waarop de paranoia van Elizabeth naar haar verschuift. Als persoon die al haar hoop en wensen om verbinding te maken of te communiceren met een ander mens of de wereld in het algemeen heeft verloren, vindt Elizabeth het teruggetrokken verblijf op het eiland een rustgevende ervaring. De onthullingen uit haar verleden brengen vermoedens van Elizabeth-emoties naar boven en naarmate Alma steeds meer over haar ervaringen vertelt, ontstaat er een opvallende gelijkenis van hoe identiek hun frustraties, pijn en grieven zijn.
Bergman heeft ooit gezegd: ‘If I had not found the strength to make this film, I would probably have been all washed up. One significant point: for the first time I did not care in the least whether the result would be a commercial success.’ De film eiste dezelfde kracht en houding van mij om hem in één ruk uit te zitten. En ik voelde me krachteloos en verbijsterd toen het was afgelopen. Verwijzend naar de tweede regel in het citaat van Bergman zou ik iedereen die deze film nog niet heeft gezien, willen verzoeken om hem te bekijken zonder na te denken over de vraag of ze hem wel of niet leuk zullen vinden, of ze er wel of niet ervan zullen houden en of ze er wel of niet een hekel aan zullen hebben.
Porco Rosso
Porco Rosso (1992) is misschien wel de grappigste film in de filmografie van Miyazaki (althans van degene die ik heb gezien), wat ik nauwelijks had verwacht van een film die zich afspeelt in het Italië van de jaren twintig. Er zijn ook momenten van opvallende ontroering, niets meer dan het verhaaltje voor het slapengaan dat de titulaire varkensluchtvaartheld deelt met zijn ingenieur en jonge beschermeling Fio, die hem vergezelt naar zijn schuilplaats in de Adriatische Zee. Toen Porco Rosso nog een mens was en Marco Rossolini heette, vocht hij in de Grote Oorlog en tijdens een bijzonder verwoestend luchtgevecht, dat hem zijn hele bemanning kostte, ving hij een korte glimp op van de hemel, een witte band boven de wolken. van gevechtspiloten die voor altijd de lucht in waagden. Fio suggereert dat dit misschien Gods manier was om hem te vertellen dat zijn tijd nog niet is gekomen, maar hij is er niet zo zeker van. Misschien is hij al lang geleden overleden, en loopt zijn eigen persoonlijke hel als een varken over de aarde, bewonderd om zijn vaardigheden, maar ervan overtuigd dat niemand ooit van iemand met een gezicht als het zijne kan houden.
Afgezien daarvan is Porco Rosso een hilarisch avontuur over luchtpiraten. Ze gijzelen alle vijftien meisjes op een oceaanstoomschip, omdat het niet leuk zou zijn om ze van hun vrienden te scheiden. Brad Garrett is hysterisch als de prikkelbare, maar uiteindelijk eervolle baas van de zwaar in de schulden stekende Mamma Aiuto Gang, die niet eens het geld heeft om hun vliegtuigen goed te schilderen. Hun afschuwelijke lichaamsgeur wordt een doorlopende grap in de hele film, wat vooral gênant is omdat de observatie vaak door een letterlijk varken wordt gedaan. Ze haten allemaal Porco omdat hij zo duidelijk beter is dan zij. Als premiejager wordt hij ingehuurd om schepen te beschermen tegen luchtaanvallen, en zijn succes heeft van piraterij in de Adriatische Zee een nogal onrendabele onderneming gemaakt. De komst van de Amerikaanse waaghals, scenarioschrijver en aspirant-politicus Donald Curtis geeft het sombere stel nieuwe energie.
Porco Rosso kan gezien worden is als een van die klassieke avonturenverhalen over helden in de lucht die vechten voor Fortune and Fame, terwijl de dames op de grond voor hen zwijmelen. Porco’s beroemde bewering dat hij ‘liever een varken dan een fascist zou zijn’ is misschien wel de meest openlijke politieke uitspraak hier. Voor de rest heeft deze film meer gemeen met Disney’s ‘Talespin’ dan met ‘Casablanca’. Dat is geen kritiek, maar het verklaart waarom iets met zo’n geladen setting toch een van de ronduit leukste producties uit Ghibli’s catalogus blijkt te zijn.
AMP van de week
Yohey Horishita (website en webshop) is een Japanse kunstenaar die effecten en constructies die je dwingen om de film te kennen alvorens je naar de poster kijkt niet schuwt. Hieronder zie je zijn poster voor Akira Kurosawa;s Ran (1985). Ik mest even slikken toen ik hem zag, het is echt een ‘acquired taste’ om van dit soort posters te houden. Check ook zijn poster voor Kurosawa’s Throne of Blood (1957) en de totstandkoming ervan.
Tot slot
Empire geeft aandacht aan het tweede seizoen van Andor en de headline van Deadline staat in het teken van Gladiator II: Ridley Scott, Paul Mescal, Denzel Washington, Pedro Pascal & Connie Nielsen Reveal How All Roads Led To Ancient Rome.
James Bond nieuws: On the eve of Oscars honor, James Bond producers reflect on legacy and future of 007. ‘They’ve teased some things: It will be a man. He’ll likely be in his 30s. Whiteness is not a given. And whoever says yes is doing so with the expectation of at least a decade’s worth of films. One thing is certain: There’s going to be a period of adjustment for audiences in the transition. Every Bond had its detractors, especially at the start.’
Dat was hem voor deze week. Bedankt voor het lezen! Het delen van deze blog wordt zeer gewaardeerd.